بازار لوازم‌خانگی در چنان رکود و توأمان تورم به سر می‌برد که هنگام ورود به بزرگ‌ترین بازار فروش این محصولات، سراسر دچار بهت و حیرت خواهید شد. گویی وارد بازارچه ارواح شده‌اید که هیچ تحرکی در آن نیست و کسادی چنان سفره خود را گسترانیده که کسبه از نعمت مشتری به‌طور غیر آشنایی بی‌بهره‌اند. در طول بیش از یک ساعت حضور در بازار عظیم لوازم‌خانگی که بیشترین فروشگاه‌های فروش این محصولات را در خود جا داده است، تعداد مشتریان شاید کمتر از انگشتان دو دست به نظر آمد. این موضوع در طبقات بالایی جای خود را به سکوت تقریباً مطلق می‌داد؛ بسیاری از مغازه‌ها خالی‌شده بود و آن‌هایی که نیز هنوز از پس اجاره‌ها برمی‌آمدند و خالی نکرده بودند، بسته بودن مغازه در روز و کار در جای دیگر را ترجیح می‌دادند.
به‌نوعی می‌توان گفت طبقات بالایی که روزگاری رونقی نداشت خالی از فروشندگان شده بود چه برسد به مشتری. فروشگاه‌ها مملو از اجناس و البته خالی از مشتری که حتی برای وقت‌گذرانی وارد مغازه شود و قیمت بپرسد. کسبه چرت قبل از ظهر را به نظاره کردن سرایی خالی که روزگاری رونق داشت، ترجیح می‌دادند. یا شاید همچنان از نبود مشتری مطمئن بودند که لازم نبود زحمت بیدار بودن را به خود بدهند.
ابتدا سر صحبت را با یکی از رانندگان وانت که بار احتمالی را قرار بود حمل کند، باز کردم. با این جمله خیلی بدیهی شروع کردم که چقدر بی‌رمق شده است بازار، گردنش را بدون هیچ واکنش دیگری کش داد و بی‌هیچ حرفی ضمن تایید گزاره من تأکید به‌شدت گزاره نیز داشت. جلوتر آمد و سیگارش را تکاند از روی بی‌حوصلگی گفت: تخم کاسبی را ملخ خورده؛ ما که هیچ آن بیچاره‌ها باآن‌همه سرمایه چه می‌کنند؟ گرما و انتظار بی‌مورد برای حمل احتمالی بار توانش را گرفته بود؛ فکر کردم که از او بیش از این کاسب تحلیل و مشاهده نخواهم بود و دوباره به بازار بزرگ ارواح رفتم.
تجسم عینی رکود
کم‌لطفی نیست اگر بگوییم می‌توان تجسم عینی رکود را در این بازار جست‌وجو کرد، درواقع سن و سال من، این میزان از کسادی را جای دیگر به یاد نمی‌آورد. از فروشنده‌ای که شاید در بهترین جای بازار مغازه داشت قیمت اجناس را پرسیدم و شرایط اقساطی بودن را جویا شدم او و دیگر همکارانش، رغبتی به فروختن به روش قسطی حتی با سود نداشتند چراکه هر کار می‌کردند باز به‌پای سرعت تورم نمی‌رسیدند و حتی درماندگی در فروش آن‌ها را به فروش قسطی وسوسه نمی‌کرد شاید چون‌که هیچ‌چیز از تورم ترسناک‌تر نیست و کسی نمی‌خواهد با آن کشتی بگیرد حتی دولت‌ها.
یکی از بازاریان که بنا به گفته خودش سابق تولیدکننده لوازم‌خانگی بوده است به من که خودم را خبرنگار پایگاه خبری عصر توس معرفی کردم می‌گوید: به‌شدت دچار رکود تورمی هستیم، توان خرید مردم به‌شدت کاهش‌یافته و البته قیمت اجناس نیز رشد بالایی را تجربه می‌کند، از یک‌سو کاهش قدرت ریال مقابل ارزهای دیگر و از سوی دیگر تورم داخلی ثبات را از بازار بیرون کرده و نوسان را مهمان و دایم قیمت‌ها را بالا می‌برد. همچنین باید توجه داشت که افزایش ناچیز دستمزدها قدرت خرید را به‌شدت کاهش داده است.
او که گویی سرد و گرم بازار را حسابی درک کرده، متین و آرام از این‌همه تلاطم حرف می‌زند و ادامه می‌دهد: می‌توان گفت اکثر حقوق‌بگیران در قالب تسهیلات بدهی و خریدهای اقساطی، حقوق چند سال آینده خود را خرج کرده‌اند و البته این موضوع با توجه به طغیان تورم، شاید برای آن‌ها سودآور نیز باشد اما برای تولیدکننده حتی اگر محصول خود را چند برابر گران‌تر عرضه کند اما به‌موقع پولش را دریافت نکند یک باخت کامل است و هر بار بیش از پیش به دامن بدهی هل داده خواهد شد.
حمایت از تولیدکننده در قالب تهیه مواد اولیه و کنترل تورم راهکارهای اصلی مردی بود که هم تولید و هم تجارت را تجربه کرده بود اما بیش از هر چیز ارتباط با دنیا را برای برون‌رفت از این وضعیت پررنگ می‌دید.
در این باره «ابن الرضا» رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی مشهد به پایگاه خبری عصر توس گفت: به دلیل گران شدن و البته کاهش قدرت خرید، تنها افرادی که مجبور به خرید لوازم‌خانگی هستند به خرید اقدام می‌کنند، درحالی‌که روال عادی در بازار لوازم‌خانگی طوری بود که تعویض و ارتقای لوازم‌خانگی با مدل‌های جدید امری معمول بود اما اکنون تنها افرادی که مجبور هستند به خرید اقدام می‌کنند حتی زمانی که وسیله خراب می‌شود سعی در تعمیر آن دارند و هم‌اکنون خدمات تعمیرات بسیار بیش از گذشته شده است.
به اجاره مغازه‌ها کاری ندارند
او ادامه داد: امسال رکود سنگینی خواهیم داشت و البته این به معنی ثابت ماندن قیمت‌ها نیست چراکه قیمت مواد اولیه رو به افزایش است و به شدت دچار رکود تورمی هستیم.
ابن الرضا درباره افزایش هزینه به‌خصوص اجاره‌بها بیان کرد: اجاره‌بها نسبت به سال گذشته ۲ برابر و گاهی تا ۳ برابر بیشتر شده است اما آیا فروش یا درآمد همین رشد را داشته است؟ یک بی‌نظمی در بازار اجاره‌بها ایجادشده و هیچ نظارتی هم بر آن نیست و مالکان هرچقدر که می‌خواهند مبالغ اجاره را تعین می‌کنند؛ دستگاه نظارتی هر روز به فروشگاه‌ها و انبارهای آن‌ها نظارت می‌کند اما هیچ نظارتی بر املاک و اجاره‌بها وجود ندارد.
کاهش ۷۰ درصدی فروش
او با تأکید بر کاهش بیش از ۷۰ درصدی فروش لوازم‌خانگی بیان کرد: راه برون‌رفت از این وضعیت کمک دولت به تولیدکنندگان در مواد اولیه و همچنین کمک بانک‌ها از طریق تسهیلات به مردم برای خرید لوازم‌خانگی است. چراکه اشخاص به دلیل افزایش و نوسان قیمت نمی‌توانند محصولات را به‌صورت اقساطی به فروش برسانند.
گرانی ۴۰ درصدی
رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی مشهد با اشاره به گرانی مواد اولیه گفت: مواد اولیه نسبت به سال گذشته حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد گران شده است و کارخانه‌ها با روش‌های مختلف این افزایش را اعمال کرده‌اند اما سازمان نظارت و صمت اعلام می‌کنند که مجوزی برای افزایش قیمت‌ها صادر نشده است. ما خودمان در این بازار گیج شده‌ایم.
ابن الرضا درباره نبود واردات لوازم‌خانگی اظهار کرد: نبود رقابت در بازار در کیفیت و قیمت تأثیرگذار است برای مثال شما نگاه کنید یخچال‌هایی مانند ارج و آزمایش از ۵۰ سال پیش در بعضی از خانه‌ها هنوز کار می‌کند، اما آیا می‌توان ادعا کرد اجناس ۲۰ سال گذشته هنوز توانایی کار دارند؟ این به دلیل رقابتی بوده که در بازار آن موقع بر سر کیفیت و قیمت جریان داشته است.
او درباره تولد مافیای لوازم‌خانگی گفت: امروز وجود مافیا در لوازم‌خانگی به دلیل نبود رقابت است، اتفاقی نظیر خودرو در بازار لوازم‌خانگی در حال رخ دادن است و ما به این جا خواهیم رسید که پول را برای یک محصول واریز کنیم تا چند ماه بعد محصول به دستمان برسد ، همین الان برای بعضی محصولات به این نقطه رسیده‌ایم چراکه بازار رقابتی نیست.
